Evropa sfidon SHBA dhe Kinën, drejtë prodhimit të një aeroplani hapësinor hipersonik
Agjencia Evropiane e Hapësirës (ESA) ka nisur zyrtarisht financimin e zhvillimit të një aeroplani hapësinor hipersonik, i cili, nëse gjithçka shkon sipas planit, do të realizojë fluturimin e tij të parë deri në vitin 2031.
Projekti, i koduar me emrin Invictus, është pjesë e një përpjekjeje ambicioze kërkimore që drejtohet nga firma konsulente britanike Frazer-Nash dhe do të përdorë teknologjinë e zhvilluar më parë nga kompania angleze Reaction Engines Ltd.
Një komponent kyç i sistemit është motori revolucionar SABRE (Synergetic Air-Breathing Rocket Engine), i cili bashkon teknologjitë e shtytjes ajrore dhe raketore. Nëpërmjet një komponenti të quajtur “paraftohës”, motori është në gjendje të ftohë ajrin e jashtëm ekstremisht të nxehtë para se ai të futet në sistemin e djegies, duke e bërë të mundur operimin në shpejtësi hipersonike — mbi pesë herë më shpejt se zëri.
Me një buxhet relativisht modest prej 7 milionë paundësh, Invictus shihet si një projekt me ndikim potencial shumë të madh për të ardhmen e fluturimeve hapësinore evropiane. “Duke zotëruar shtytjen e ripërdorshme, ne po hedhim themelet për automjete që ngrihen si aeroplanë dhe arrijnë në orbitë si raketa,” tha Tommaso Ghidini, drejtor në ESA. Kjo teknologji synon të revolucionarizojë jo vetëm transportin hapësinor, por edhe lëvizjen në Tokë dhe sigurinë kombëtare.
Konsorciumi që udhëheq projektin përfshin gjithashtu Spirit AeroSystems, Universitetin Cranfield dhe partnerë të tjerë teknologjikë. Ata pritet të dorëzojnë brenda 12 muajve një koncept të plotë dhe komponentë dizajni për sistemin e fluturimit.
Ndërkohë, Invictus nuk është i vetmi projekt i tillë në Evropë. Franca, në bashkëpunim me Dassault Aviation, po zhvillon aeroplanin VORTEX, ndërsa në arenën globale SHBA përdor aeroplanin orbital X-37B, Kina ka ndërtuar mjetin Shenlong, dhe Virgin Galactic zhvillon fluturime suborbitale për turizëm hapësinor. Evropës, nëpërmjet Invictus, i jepet mundësia të pozicionohet në vijën e parë të inovacionit në këtë fushë strategjike./ space.com – syri.net
