Si të ruani sytë në botën dixhitale?/ Treguesit kryesorë të lodhjes nga ekrani që nuk duhen injoruar, ato lënë pasoja

Në një botë ku telefonat inteligjentë, laptopët, tabletët dhe televizorët janë pjesë e pandashme e jetës, sytë tanë po përballen me një sfidë të re shëndetësore. Nga mëngjesi i hershëm deri në mbrëmjen e vonë, shumica e njerëzve kalojnë orë të tëra përpara ekranit, dhe kjo ka sjellë fenomenin e njohur si tendosja dixhitale e syve, raporton Slobodna Dalmacija.

Ky problem shfaqet jo vetëm tek punonjësit e zyrave, por gjithnjë e më shumë edhe tek fëmijët, studentët dhe të moshuarit. Në shikim të parë, simptomat mund të duken të lehta: sy të thatë, dhimbje koke të herëpashershme apo shikim i turbullt. Por ekspertët paralajmërojnë se injorimi i tyre për një kohë të gjatë mund të dëmtojë seriozisht cilësinë e shikimit.

Sytë tanë janë krijuar për të alternuar fokusin nga afër në larg, duke iu përshtatur ndriçimit të ndryshëm. Kur shikojmë ekranet për orë të tëra, ky ritëm ndërpritet: pulsimi i syve zvogëlohet deri në 60 përqind, duke shkaktuar tharje, djegie dhe skuqje. Muskujt e syrit lodhen nga përqendrimi i vazhdueshëm tek shkronjat e vogla, ndërsa drita blu e ekranit prish sekretimin e melatoninës, hormonit të gjumit, duke ndikuar jo vetëm tek sytë, por tek i gjithë trupi.

Simptomat që nuk duhet injoruar

Tendosja dixhitale e syve shfaqet me:

• Thatësi dhe djegie të syve

• Lotim ose skuqje

• Shikim të turbullt

• Ndjeshmëri ndaj dritës

• Dhimbje koke dhe dhimbje qafe

Shumë njerëz gabimisht i atribuojnë këto probleme lodhjes ose stresit, duke i bërë simptomat të mbeten të padukshme deri në përkeqësim.

Drita blu dhe pasojat afatgjata

Drita blu e emetuar nga pajisjet dixhitale depërton më thellë në sy sesa drita natyrale dhe mund të përshpejtojë plakjen e retinës dhe të rrisë rrezikun e degjenerimit makular, një nga shkaqet kryesore të humbjes së shikimit në pleqëri. Ndërkohë, të rinjtë po përjetojnë një fillim më të hershëm të sindromës së syrit të thatë dhe një rritje të miopisë. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, deri në vitin 2050, gjysma e popullsisë së botës mund të jetë miope për shkak të zakoneve dixhitale.

Pushimet – një lehtësim për sytë

Shumë njerëz e ndiejnë problemin pas kthimit nga pushimet, ku sytë janë relaksuar duke u fokusuar në distanca më të largëta dhe duke marrë dritë natyrale. Kthimi në zyrë dhe ekrane krijon një “tronditje” për sytë, dhe shikimi mund të duket i dobësuar, ndërkohë që problemi është vetëm adaptimi ndaj stresit dixhital.

Si të ruani sytë në botën dixhitale

Ekspertët rekomandojnë zakone të thjeshta për të zvogëluar lodhjen dixhitale:

• Rregulli 20-20-20: Çdo 20 minuta, shikoni një objekt të paktën gjashtë metra larg për 20 sekonda.

• Pulsoni sytë: Mbyllni dhe hapni sytë herë pas here për t’i mbajtur të lagësht.

• Lotët artificialë: Pikat për sy ndihmojnë kundër thatësisë dhe djegies.

• Filtrat dhe modaliteti i natës: Zvogëloni emetimin e dritës blu në pajisje ose përdorni syze me filtër.

• Distanca e ekranit: 50–70 centimetra nga sytë, pak nën nivelin e syve.

• Ekspozimi ndaj dritës natyrale: Të paktën një orë në ditë për fëmijët për të reduktuar rrezikun e miopisë.

Hulumtime që alarmojnë
Shoqata Amerikane e Oftalmologjisë raporton se deri në 70 përqind e njerëzve që kalojnë mbi katër orë para kompjuterit përjetojnë simptoma të tendosjes dixhitale të syve. Në Evropë, miopia tek adoleshentët po rritet ndjeshëm, ndërsa disa vende aziatike e kanë trajtuar këtë fenomen si një “epidemi” për dekada.

Higjiena e syve – zakon i ri për epokën dixhitale

Tendosja dixhitale e syve mund të jetë një sëmundje e epokës moderne, por nuk është e pashmangshme. Ashtu si kujdesemi për trupin dhe dietën tonë, mund të kujdesemi edhe për sytë: pushime të shpeshta, mbyllje të vetëdijshme të syve, ekspozim ndaj dritës natyrale dhe mbrojtje nga drita blu duhet të bëhen pjesë e rutinës së përditshme. Sepse një shikim i qetë dhe pa lodhje vlen më shumë se çdo pajisje inteligjente.