Sekuencimi i ADN-së së mbetjeve të lashta nga shkencëtarët kolumbianë zbulon një linjë të panjohur njerëzore

Shkencëtarët në Kolumbi kanë zbuluar një linjë të panjohur më parë të qenieve njerëzore pasi sekuencuan plotësisht ADN-në e mbetjeve të lashta të gërmuara në sitet arkeologjike pranë kryeqytetit të vendit, Bogotës.

Grupi, i quajtur Checua sipas zonës në komunën Nemocon ku u gërmuan mbetjet e tyre në vitin 1992, është rreth 6000 vjeçar dhe kurrë më parë nuk i ishte sekuencuar gjenomi plotësisht.

Kur filluam ta krahasonim me individë të tjerë nga pjesë të tjera të Amerikave, zbuluam se individët e periudhës Parakeramike të gjetur këtu në pllajën e Cundiboyacense-s kanë një linjë që nuk ishte raportuar,” tha dr. Andrea Casas, kërkuese në Institutin e Gjenetikës të Universitetit Kombëtar. “Është linjë e re.”

Zbulimi i Checua-s përfshin mbetje të pjesshme nga rreth 30 persona dhe një kafkë pothuajse të paprekur.

Sekuencat nga gjashtë persona të grupit ishin të mjaftueshme për t’u përfshirë në projekt, i cili përfshin edhe mbetje të tjera të gërmuara në projekte të ndryshme midis viteve 1987 dhe 2003.

Ndryshe nga Checua, mbetjet e tjera ndanin përputhshmëri gjenetike me ato të gjetura në Panama, tha Casas, duke treguar se ato bënin pjesë në grupet që migruan përmes Amerikës Qendrore dhe Kolumbisë ndërsa popullsitë njerëzore përhapeshin drejt jugut nga ngushtica e Beringut 20.000 vjet më parë.

Pra, nga erdhën Checua-t dhe çfarë ndodhi me ta?

Shkencëtarët nuk janë të sigurt, por është e mundur që ky grup ketë përfaqësuar një komunitet të izoluar, nomad, gjuetar-shtegtar, tha Casas.

Grupi mund të ketë zhdukur për shkak të kushteve klimatike, sëmundjeve ose mungesës së ushqimit, shtoi ajo. Ata nuk kanë pasardhës të njohur.

Kafka e Checua-ve është dukshëm më e zgjatur se kafka e popullatave të tjera të gjetura në pllajën rreth Bogotës, tha dr. Jose Vicente Rodriguez, profesor i antropologjisë fizike në universitet, ndërsa e trajtonte me kujdes kraniumin.

Ndryshe nga kafkat e mëvonshme, dhëmbët e të cilave tregojnë dëshmi të kaviteteve, kafka e Checua-ve shfaq shenja abscesesh në pjesën e përparme të sipërme të nofullës, duke treguar se i zoti i tij mund të ketë humbur dhëmbë nga infeksioni.

Dietat e popullatave të hershme me shumë gjasa ndikoheshin nga shpërthimet vullkanike, të cilat do të kenë dëmtuar burimet ushqimore mbi tokë dhe do t’i kenë nxitur njerëzit të hanin rrënjë perimesh si patatet dhe zhardhokët, tha ai.

Projekti është ende në vazhdim.

“Ne punojmë me mbetjet që janë të disponueshme,” tha Casas. “Ndoshta pas disa vitesh do të gjejmë mbetje të tjera dhe ato do të hedhin dritë mbi këtë linjë.”