Habit studimi i ri: Njerëzit u japin kafshëve më shumë viruse sesa na japin neve
Njerëzit dhe kafshët janë mikpritës të mikrobeve të panumërta që mund të kalojnë te një specie tjetër
Disa nga sëmundjet më vdekjeprurëse që kanë kërcënuar njerëzimin kanë ardhur nga patogjenët që kanë kaluar nga kafshët te njerëzit. Virusi që shkakton AIDS-in, për shembull, kaloi nga shimpanzetë dhe shumë ekspertë besojnë se virusi që shkaktoi pandeminë COVID-19 rrodhi nga lakuriqët e natës.
Por, siç tregon një studim i ri, ky shkëmbim nuk ka qenë rrugë njëkahëshe. Një analizë e të gjitha sekuencave të gjenomit viral të disponueshëm publikisht dha një rezultat befasues ku njerëzit japin më shumë viruse rreth dy herë më shumë kafshëve sesa na japin neve.
Studiuesit panë rreth 12 milionë gjenoma virusesh dhe zbuluan pothuajse 3000 raste të viruseve që kalonin nga një specie në tjetrën. Prej tyre, 79% përfshinin një virus që kalonte nga një specie shtazore në një specie tjetër shtazore. Pjesa e mbetur prej 21% përfshin njerëz. Prej tyre, 64% ishin transmetime nga njeriu te kafshët, të njohura si antroponoza, dhe 36% ishin transmetime nga kafsha te njeriu, të quajtur zoonozë.
Kafshët e prekura nga antroponoza përfshinin kafshë shtëpiake si macet dhe qentë, kafshët shtëpiake si derrat, kuajt dhe bagëtinë, zogj të tillë si pulat dhe rosat, primatët si shimpanzetë, gorillat dhe majmunët ulëritës, dhe kafshë të tjera të egra si rakunët, të zinjtë marmoset me tufa dhe miu afrikan me gëzof të butë. Kafshët e egra në veçanti kishin shumë më tepër gjasa të përjetonin transmetimin nga njeriu te kafshët sesa anasjelltas.
“Kjo vërtet thekson ndikimin tonë të madh në mjedis dhe kafshët përreth nesh,” tha Cedric Tan, një student doktorature në biologjinë llogaritëse në Institutin e Gjenetikës në University College London.
Njerëzit dhe kafshët janë mikpritës të mikrobeve të panumërta që mund të kalojnë te një specie tjetër përmes kontaktit të ngushtë. Studimi shqyrtoi transmetimet virale që përfshinin të gjitha grupet e vertebrorëve gjitarët, zogjtë, zvarranikët, amfibët dhe peshqit.
“Viruset mund të kërcejnë midis specieve të ndryshme nëpërmjet të njëjtave mënyra transmetimi që zbatohen për njerëzit, duke përfshirë kontaktin e drejtpërdrejtë me lëngjet e infektuara, ose pickimin nga specie të tjera, ndër të tjera,” tha Tan./gsh
