Më e madhe se Londra! Akullnaja “e ngujuar” për 30 vite po “shëtit” në oqean të hapur, ALARM për rrezik… 

Akullnaja më e madhe në botë, A23a, ka shpëtuar nga mbërthimi i saj 30-vjeçar dhe ka filluar udhëtimin në Oqeanin Jugor. Kjo akullnajë masive, që ka një madhësi dyfish më të madhe se Londra dhe peshon afërsisht një trilion ton, u shkëput për herë të parë nga Rafti i Akullit Filchner të Antarktidës në vitin 1986. Pas kësaj, ajo mbeti e ngujuar në fundin e detit në Detin Weddell për disa dekada, derisa filloi lëvizjen drejt veriut në vitin 2020.

Ekspertët nga British Antarctic Survey (BAS) po ndjekin me vëmendje lëvizjen e A23a, pasi ajo është duke udhëtuar drejt ishullit sub-Antarktik të Georgias së Jugut. Dr. Andrew Meijers, një oceanograf nga BAS, shprehu emocion për të parë akullnajën në lëvizje pas kaq shumë vitesh të ngujuar. “Jemi të interesuar të shohim nëse do të ndiqet e njëjta rrugë që kanë ndjekur akullnajat e tjera të mëdha nga Antarktida dhe, më e rëndësishmja, si do të ndikojë kjo në ekosistemin lokal,” tha Meijers.

Në shkurt të këtij viti, A23a u ngujua përkohësisht në një fenomen të njohur si Kolona Taylor, ku uji që rotullohej mbi një mal detar ngushtoi objektet në vend. Ky fenomen e bëri akullnajën të rrotullohet në vend dhe vonoi lëvizjen e saj të pritur drejt veriut. Megjithatë, imazhet e fundit nga satelitët kanë konfirmuar se A23a është liruar dhe ka vazhduar udhëtimin.

Ekspertët presin që A23a të udhëtojë përgjatë Rrymës Circumpolare Antarktike, duke e çuar atë drejt ujërave më të ngrohta pranë Georgias së Jugut. Në këto kushte, A23a ka shumë mundësi të copëzohet në akullnajë më të vogla, të cilat më pas do të shkrijnë. Procesi i shkrirjes së akullnajës pritet të lirojë lëndë ushqyese në ujërat përreth, duke krijuar ekosisteme të pasura në rajone që zakonisht janë më pak produktive.

Shkencëtarët që ndodhen në anijen kërkimore RRS Sir David Attenborough, përfshirë biogeokimistën Laura Taylor, janë duke studiuar ndikimin e A23a në ekosistemet detare. Taylor shpjegoi se akullnajat e mëdha si A23a mund të mbështesin ekosisteme të lulëzuara duke ofruar lëndë ushqyese në ujërat që kalojnë, megjithatë ndikimi i saktë i kësaj akullnaje gjigante ende mbetet i panjohur.

Duke marrë mostra të ujit të sipërfaqes para, pas dhe pranë akullnajës, shkencëtarët shpresojnë të kuptojnë më mirë rolin e akullnajeve në ciklin e karbonit dhe ndikimin e tyre në ekuilibrin mes oqeanit dhe atmosferës. Lëvizja e A23a është jo vetëm një ngjarje natyrore mahnitëse, por edhe një mundësi e rëndësishme për të studiuar ndërveprimin midis masave të mëdha akulli dhe mjedisit detar./gsh