Në dekadat e fundit, ka pasur një rritje të shpejtë të përdorimit të ekraneve nga fëmijët e të gjitha moshave. Hyrja e teknologjisë në jetën tonë dhe përdorimi i gjerë i mediave dixhitale ka bërë që brezi i sotëm i fëmijëve të jetë i pari që do të rritet në një mjedis me media dixhitale që në lindje. Por cilat mund të jenë efektet e përdorimit të ekranit në zhvillimin e foshnjave dhe të vegjëlve? A mund të flasim vetëm për efektet negative apo duhet t’u lihet hapësirë edhe atyre pozitive?
Shoqëria Amerikane e Pediatrisë pranon se efektet e mundshme negative të mediave dixhitale tejkalojnë ato pozitive, veçanërisht për fëmijërinë e hershme. Për këtë arsye, rekomandohet shmangia e të gjitha formave të aktivitetit dixhital, për foshnjat deri në 18 muaj.
Nga muaji i 18-të deri në dy vjet, sugjerohet që koha të jetë e kufizuar dhe të mos kalojë një orë në ditë, në programe cilësore. Në moshën dy deri në pesë vjeç, koha maksimale e ekspozimit është një orë gjatë ditës dhe përmbajtja e ekspozimit duhet të jetë cilësore dhe e bazuar në monitorimin e përbashkët prind-fëmijë. Kur plotësohen këto kushte, atëherë mund të flasim për efektin pozitiv të teknologjisë në zhvillimin e foshnjave.
Në studimin e ndikimit të kohës para ekranit në zhvillimin gjuhësor të foshnjave dhe të vegjëlve, shumica e hulumtimeve arrin në përfundimin se ndikimi më domethënës është reduktimi i sasisë dhe cilësisë së ndërveprimeve prind-fëmijë dhe një ndryshim në kohën e përbashkët. Prandaj, koha e kaluar për të parë një program dixhital zëvendëson kohën që mund të ishte shpenzuar duke lexuar një libër , duke bërë një aktivitet krijues, duke u shoqëruar ose duke bërë aktivitet fizik.
Koha së bashku prind-fëmijë konsiderohet një kusht themelor në procesin e pushtimit të piketa kyçe të zhvillimit të aftësive gjuhësore dhe mungesa e saj çon në një reduktim të imitimit, mësimit të fjalëve të reja dhe vonesës në zhvillimin e gjuhës.
Një pyetje kryesore që lind është nëse ekspozimi ndaj ekraneve mund të ndikojë në funksionin e trurit . Një studim i vitit 2018 në Ohio i fëmijëve 3-5 vjeçarë që mati kohën para ekranit dhe ekzaminoi trurin e fëmijëve nëpërmjet imazhit të rezonancës magnetike (MRI) arriti në përfundimin se përdorimi i shtuar lidhej me integritetin më të ulëtmikrostrukturor të rrugëve të lëndës së bardhë të trurit , të cilat mbështesin gjuhën, funksionet ekzekutive dhe aftësitë e shkrim-leximit.
Si përfundim, fëmijët me ekspozim më të lartë kishin performancë më të ulët në testet gjuhësore të aplikuara. Pavarësisht përpjekjeve për të hetuar këtë çështje, kërkimi i korrelacioneve midis përdorimit të mediave teknologjike dhe zhvillimit të fëmijëve të vegjël është ende në fillimet e tij dhe ka nevojë për studime të mëtejshme./vizionplus.tv
