Ekuacioni i Drejkut , i zhvilluar në vitin 1961 nga dr. Frenk Drejk, është një formulë e famshme e përdorur për të vlerësuar numrin e qytetërimeve inteligjente dhe komunikuese jashtëtokësore që mund të ekzistojnë në galaktikën e Rrugës së Qumështit. Ai përqendrohet jo vetëm në çdo formë të jetës, por veçanërisht në qeniet e përparuara të afta për të dërguar sinjale në hapësirë - qytetërime që, si ne, mund të përpiqen të komunikojnë.
Ekuacioni fillon duke marrë parasysh shkallën mesatare të formimit të yjeve në galaktikë. Megjithëse kjo nuk përfshin drejtpërdrejt jetën, yjet janë thelbësorë për formimin e planetëve, të cilët janë të nevojshëm për jetën. Astronomët vlerësojnë se rreth 1,5 deri në 3 yje formohen në Rrugën e Qumështit çdo vit. Ndërsa ky numër mund të duket i vogël, ai shtohet shpejt gjatë miliarda viteve, duke krijuar një potencial të madh për sistemet yjore të banueshme.
Më pas, ekuacioni shikon se sa yje kanë planetë. Për një kohë të gjatë, kjo ishte një pyetje e hapur, por falë zbulimeve të fundit nga teleskopët hapësinorë si Kepler, shkencëtarët tani besojnë se pothuajse çdo yll ka të paktën një planet, mesatarisht. Disa yje, si Dielli ynë, kanë shumë, ndërsa të tjerët mund të mos kenë asnjë.
Sfida tjetër është përcaktimi se sa prej këtyre planetëve mund të mbështesin jetën. Planetët brenda “zonës së banueshme” të një ylli – zona ku mund të ekzistojë uji i lëngshëm – janë kandidatët më të mundshëm. Megjithatë, kuptimi ynë për banueshmërinë është ende në zhvillim. Mund të ketë hëna ose oqeane nëntokësore, si ato që gjenden në hënën e Jupiterit, Europa, që mund të mbështesin jetën. Vlerësimet variojnë nga 3 deri në 5 planetë potencialisht të banueshëm për sistem yjor, por ky numër është i pasigurt.
Pastaj ekuacioni pyet se cila pjesë e këtyre planetëve të banueshëm zhvillon në të vërtetë jetë. Deri tani, Toka është i vetmi planet që ne njohim me jetë, duke e lënë këtë numër si një nga të panjohurit më të mëdhenj. Ndërsa jeta u shfaq shpejt në Tokë, është e paqartë nëse kjo është e zakonshme në të gjithë galaktikën ose nëse Toka është një rast i jashtëzakonshëm.
Nga planetët që zhvillojnë jetë, pyetja tjetër është se sa evoluojnë qeniet inteligjente. Në Tokë, jetës inteligjente iu deshën miliarda vjet për t’u shfaqur, dhe megjithëse shumë specie lulëzuan këtu, vetëm një – njerëzit – zhvilloi teknologjinë për të komunikuar nëpër hapësirë. Kjo sugjeron që inteligjenca mund të jetë e rrallë.
Më pas, ekuacioni i Drejkut pyet se sa specie inteligjente zhvillojnë teknologji që mund të zbulohet në distanca ndëryjore, si valët e radios. Ndërsa disa specie inteligjente mund të mos e zhvillojnë kurrë këtë lloj teknologjie, ato që ofrojnë mundësinë më të mirë për ne për të krijuar kontakt.
Së fundi, ekuacioni merr në konsideratë se sa kohë mbijetojnë dhe komunikojnë këto qytetërime. Një qytetërim që vetëshkatërrohet shpejt, përmes luftës ose kolapsit mjedisor, do të ishte shumë më i vështirë për t’u zbuluar se ai që zgjat për mijëra ose miliona vjet. Nëse qytetërimet mund të mbijetojnë mjaftueshëm për të kolonizuar planetë të tjerë, ata mund të bëhen efektivisht të pavdekshëm.
Në varësi të vlerave të caktuara për secilin faktor, vlerësimet e numrit të qytetërimeve inteligjente variojnë nga më pak se një (që do të thotë se jemi vetëm) në miliona. Ndërsa ne kemi bërë përparim të rëndësishëm në kuptimin e disa pjesëve të ekuacionit, shumë variabla mbeten të pasigurt, duke lënë si optimizmin ashtu edhe skepticizmin në lidhje me gjasat e jetës jashtëtokësore./Discovermagazine – Syri.net
