Lajme

Pse zhduken yjet në mënyrë misterioze nga qielli?

Dielli herët a vonë do të zgjerohet dhe do të gllabërojë Tokën, duke u bërë një xhuxh i bardhë. Nëse do të ishte rreth tetë herë më i madh, do të përfundonte në një supernova, duke lënë pas një yll neutron ose vrimë të zezë.

Ndonëse ky proces është i njohur, një studim i ri nga Instituti Niels Bohr i Universitetit të Kopenhagës sugjeron se disa yje masive mund të kolapsohen në vrima të zeza pa një shpërthim, një proces i quajtur kolaps i plotë.

Astrofizikani Alejandro Vigna-Gómez shpjegon se bërthama e një ylli mund të kolapsohet nën peshën e vet, duke çuar në një vrimë të zezë pa një supernova.

Kjo mund të shpjegojë zhdukjen e papritur të yjeve, një fenomen i vëzhguar nga astronomët. Një shembull i tillë është sistemi binar i yjeve VFTS 243 në Renë e Madhe të Magelanit. Ai përmban një yll të madh dhe një vrimë të zezë dhjetë herë më të madhe se Dielli ynë, pa shenja të një shpërthimi të mëparshëm.

Studiuesit nuk gjetën prova të një supernove në VFTS 243. Orbita e sistemit mbetet thuajse e pandryshuar dhe nuk ka asnjë “shkelmim lindjeje” apo asimetri domethënëse, që sugjeron se vrima e zezë është formuar përmes kolapsit të plotë, me energji të humbur kryesisht nëpërmjet neutrinosve.

Profesoreshë Irene Tamborra vëren se VFTS 243 ofron rastin më të mirë të vëzhgueshëm për vrimat e zeza të formuara nga kolapsi total, duke vërtetuar modelet teorike. Ky zbulim është thelbësor për studimin e evolucionit dhe kolapsit yjor, duke ofruar një pikë referimi për kërkimet e ardhshme./SciTechDaily-Syri.net/OraNews

Related Articles

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button