Mund të rrezikojnë misionet e ardhshme, NASA shkëput një grumbull gurësh të mëdhenj nga një asteroid

NASA ka ndarë një grumbull të tërë gurësh të mëdhenj që mund të kërcënojnë njerëzit në Mars, gjatë misionit të saj të fundit për të hetuar mundësinë e devijimit të asteroidëve që përbëjnë një kërcënim për Tokën. Kështu tregon studimi i ri. Misioni i shtatorit 2022 ishte një sukses magjepsës, por një analizë e re e shtigjeve të shkëmbinjve të nxjerrë nga asteroidi Dimorphos nga ndikimi i anijes kozmike DART ka zbuluar se disa prej tyre mund të jenë në një kurs përplasjeje me Marsin.

Ky nuk është një problem i madh për momentin sepse nuk ka njerëz në Mars që mund të kërcënohen nga shkëmbinjtë me diametër nga 4 deri në 7 metra. Por nëse kërkimet dhe kolonizimi i mundshëm vazhdojnë siç është planifikuar, kur shkëmbinjtë bien në Mars pas një mijë vjetësh, ata tashmë mund të jenë atje. NASA dërgoi anijen kozmike DART te çifti binar i asteroidëve Dimorphos dhe Didymos, të cilët u përplasën me Dimorphos më të vogël. Duke matur ndryshimet në orbitën e saj, NASA mësoi se ne kemi aftësinë të devijojmë trajektoren e asteroidëve që mund të përbëjnë rrezik për Tokën, nëse kemi kohë të mjaftueshme për të planifikuar dhe ekzekutuar misionin. Përkatësisht, analiza e të dhënave të mbledhura gjatë dy javëve të fundit të misionit tregoi se para goditjes Dimorphos i nevojiteshin 11 orë e 55 minuta për të rrotulluar asteroidin më të madh Didymos, dhe pas goditjes 32 minuta më pak. DART tejkaloi ndryshimin minimal të suksesshëm në orbitën e Dimorphos, i cili u përcaktua si një ndryshim prej 73 sekondash ose më shumë. Ky rezultat hapi mundësi për përdorimin e ardhshëm të teknologjisë së ngjashme për të mbrojtur Tokën nga përplasjet e asteroideve.

Por problemi është se Dimorphos nuk është një trup i fortë guri. Në fakt është një grumbull shkëmbinjsh të lidhur lirshëm, kështu që anija kozmike e NASA-s, duke e goditur atë, hodhi një grumbull të tërë gurësh në hapësirë. Pas përfundimit të misionit, shkencëtarët u interesuan se çfarë ndodhi me shkëmbinjtë e lëshuar – ku fluturuan dhe ku do të përfundojnë. Astronomët Marco Fenucci nga Agjencia Evropiane e Hapësirës dhe Albino Carbognani nga Instituti Kombëtar i Astrofizikës u përpoqën të gjenin përgjigje për këtë pyetje në një punim të botuar në Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Në studimin e tyre, ata u përqendruan në simulimet numerike të nxjerrjes së shkëmbinjve dhe trajektoreve të tyre që rezultojnë gjatë 20 mijë viteve të ardhshme. Ata ishin veçanërisht të interesuar për 37 shkëmbinjtë me përmasa 4 deri në 7 metra që u identifikuan nga Teleskopi Hapësinor Hubble. Analiza e tyre tregoi se ata nuk do të kërcënojnë Tokën. Megjithatë, katër gurë do të afrohen mjaftueshëm për të goditur Marsin – dy në rreth 6000 vjet dhe dy në 15000 vjet. Në të njëjtën kohë, duhet të mbahet mend se Marsi nuk mbrohet nga një atmosferë e trashë në të cilën shumica e shkëmbinjve digjen dhe shpërbëhen gjatë rrugës për në Tokë. Përkatësisht, presioni atmosferik në Mars është më pak se 1 për qind e presionit në Tokë. Planeti i Kuq ka humbur pjesën më të madhe të atmosferës së tij nga era diellore dhe rrezatimi sepse nuk ka fushë magnetike globale për ta mbrojtur atë nga grimcat dhe plazma që vijnë nga Dielli.

Sipas llogaritjeve të dyshes astronomike, katër shkëmbinj nga Dimorphos do të bien të tëra direkt në sipërfaqen e Marsit dhe do të krijojnë kratere me një diametër prej rreth 300 metrash mbi të. Për shkak të atmosferës së tij të rrallë, Marsi është i mbuluar me shumë kratere dhe shkëmbinj hapësinorë, kështu që asgjë drastike nuk do të ndryshojë në peizazhin e tij. Zbulimi i ri i dyshes shkencore mbështet punën e tyre të mëparshme, e cila tregoi se disa meteoritë që goditën Tokën në të kaluarën ndoshta kanë ardhur nga përplasja e asteroidëve në afërsi të planetit tonë./ bw